Khảo sát tình hình sử dụng thuốc và hóa chất trong nuôi cá lóc (Channa striata) ở An Giang và Trà Vinh

Abstract

Nghiên cứu được thực hiện nhằm mục đích khảo sát tình hình sử dụng thuốc, hóa chất trên cá lóc Channa striata nuôi thâm canh thông qua phỏng vấn 74 hộ nuôi ở 2 tỉnh An Giang, Trà Vinh. Các thông tin cần thu thập bao gồm: thông tin chung về diện tích, mật độ, số lượng cá thả,.. các biểu hiện bệnh theo mô tả của người nuôi, tần suất xuất hiện bệnh, các loại thuốc và hóa chất đã sử dụng và quan điểm của người nuôi về sử dụng thuốc hóa chất. Kết quả khảo sát cho thấy các biểu hiện bệnh thường xuất hiện trên cá lóc là bệnh gan mủ với 82 - 87,5%, bệnh trắng mình với 40 - 70,83% và ghẻ lở với 60 - 75% do người nuôi báo cáo. Người nuôi thường không biết nguyên nhân gây bệnh nhưng vẫn dùng kháng sinh để trị bệnh nhiễm khuẩn và sử dụng các hóa chất để trị các biểu hiện nhiễm ký sinh trùng. Hầu hết các hộ nuôi không biết về kháng sinh đồ trong điều trị bệnh cá. Các loại kháng sinh được sử dụng nhiều nhất là florfenicol (20,83 - 76%), doxycycline (16,67 - 68%), florfenicol kết hợp doxycycline (16,67 - 40%), sulpha kết hợp trimethoprim (26 - 33,33%), amoxicillin (29,17 - 30%). Những loại thuốc kháng sinh và hóa chất mà các hộ nuôi cá lóc sử dụng có 2 loại nằm trong danh mục thuốc cấm của Bộ NN&PTNT gồm enrofloxacin và malachite green đã được đưa vào danh mục kháng sinh cấm sử dụng từ năm 2012 và hóa chất cấm sử dụng từ năm 2009. Cá bán cho các thương lái thì không có kiểm tra kháng sinh dẫn đến mối nguy về tồn lưu kháng sinh trong sản phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng nội địa. Kết quả nghiên cứu cho thấy cần thiết phải tổ chức tập huấn cho người nuôi về chẩn đoán bệnh, sử dụng thuốc và hóa chất đúng cách và an toàn.