Từ bị nghi ngờ đến được yêu thương: Trải nghiệm điền dã dân tộc học ở cộng đồng làng miền Bắc Việt Nam đương đại

Abstract

Làng, xã nông thôn Việt Nam là một chủ đề nghiên cứu lớn trong Sử học, Dân tộc học và một số ngành khoa học xã hội. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, đời sống kinh tế - xã hội của các làng quê Việt, đặc biệt là các làng vùng trung du và châu thổ Bắc Bộ đã trải qua một quá trình thay đổi liên tục, lớn lao trong hơn nửa thế kỷ qua. Điều này đặt ra vấn đề: liệu phương pháp tiếp cận, điền dã dân tộc học tại làng có cần phải điều chỉnh cho phù hợp với bối cảnh mới. Bài viết này nêu vài trải nghiệm cá nhân khi thực hiện điền dã dài ngày tại một làng vùng châu thổ Bắc Bộ - nơi này xảy ra nhiều sự kiện từ khi công cuộc Đổi mới diễn ra, trong đó có hiện tượng tranh chấp đất đai – tư liệu sản xuất và tài sản quý giá nhất của xã hội nông nghiệp. Qua đó, tác giả tập trung thảo luận một số vấn đề về điền dã dân tộc học ở cộng đồng làng xã đương đại.