Một số lý thuyết nghiên cứu tôn giáo đương đại

Abstract

Vào những thập niên cuối của thế kỷ 20, tôn giáo có biểu hiện phục hồi trở lại, phát triển ở nhiều quốc gia, khu vực trên thế giới với những sắc thái mới. Sự trỗi dậy của tôn giáo truyền thống, sự xuất hiện và bùng phát các hiện tượng tôn giáo mới làm thay đổi diện mới tôn giáo đòi hỏi cần có một cái nhìn mới mẻ hơn về hiện tượng tôn giáo trong xã hội hiện đại. Những lý thuyết truyền thống, kể cả lý thuyết thế tục hóa đã không thể đáp ứng được đòi hỏi đó, thậm chí nó còn được chỉ trích mạnh mẽ vì những tiên đoán tôn giáo sẽ mất đi trong xã hội hiện đại. Các nhà nghiên cứu đã nhận ra những điểm hạn chế của lý thuyết thế tục truyền thống và tìm kiếm một công cụ lý thuyết mới để phục vụ cho việc nghiên cứu của minh trong bối cảnh xã hội đương đại. Chính điều đó đã dẫn đến sự ra đời một số lý thuyết nghiên cứu tôn giáo đương đại. Bài viết này trình bày một số lý thuyết nghiên cứu tôn giáo đương đại như lý thuyết thực thể tôn giáo, lý thuyết đa dạng tôn giáo, lý thuyết thế tục hóa và lý thuyết thị trường tôn giáo.