Cải tiến đặc tính hạt dài và hàm lượng amylose thấp trên cây lúa Oryza Sativa của tổ hợp lai NV24/SH44 ở thế hệ phân ly F2.

Abstract

Hiện nay, việc cải thiện và lai tạo các giống lúa mới cho năng suất cao, chất lượng gạo tốt, đáp ứng các yêu cầu về chất lượng gạo xuất khẩu và thị hiếu người tiêu dùng đang trở nên quan trọng đối với ngành hàng lúa gạo ở Việt Nam. Để đáp ứng nhu cầu đó đề tài nghiên cứu “Cải tiến đặc tính hạt dài và hàm lượng amylose thấp của tổ hợp lai NV24/SH44 ở thế hệ phân ly F2” đã thực hiện nhằm chọn ra dòng lúa ưu tú có hàm lượng amylose thấp, cải thiện hạt dài và năng suất cao. Thí nghiệm được trồng ngoài đồng vụ Đông Xuân 2022-2023 và bố trí tuần tự theo thứ tự dòng lai thuộc tổ hợp NV24/SH44 ở thế hệ phân ly F2. Sử dụng phương pháp đánh giá đặc tính hình thái và nông học (chiều cao cây, chiều dài lá cờ, chiều dài bông, số bông/bụi, số hạt/bông, khối lượng 1000 hạt, khối lượng bụi...), đánh giá chiều dài hạt, chiều rộng hạt, kích thước hạt theo IRRI (2013) và phân tích hàm lượng amylose. Hàm lượng amylose giao động từ 17,7%-23,5%.Giống lúa bố SH44 có hàm lượng amylose 23.88% (xếp loại trung bình) và mẹ NV24 thuộc nhóm amylose thấp 14.46%. Có 14 dòng lúa thuộc nhóm lúa có hàm lượng amylose thấp (dưới 20%).Chiều dài hạt lần lượt là 8,66mm (giống bố SH44) và 5,56mm (giống mẹ NV24). Tất cả 50 dòng lúa đều có chiều dài hạt lớn hơn hoặc bằng 7mm và hình dạng hạt gạo thuộc kiểu hạt gạo thon dài.Về đặc tính nông học đa số dòng lúa có: chiều cao cây trung bình tập chung từ 90cm -110cm, chiều dài bông trung bình tập chung từ 25cm – 28cm, chiều dài lá cờ trung bình tập chung từ 28cm – 43cm, độ thoát trổ trung bình tập chung từ 4cm – 7cm, số bông trên bụi trung bình tập chung từ 12 bông – 35 bông, tổng số hạt trung bình tập chung từ 155 hạt -210 hạt, số hạt chắc trung bình tập chung từ 120 hạt – 200 hạt, tỉ lệ hạt chắc trung bình tập chung từ 82,2% - 97,9%, khối lượng 1000 hạt trung bình tập chung từ 19g – 23 g, khối lượng bụi trung bình tập chung từ 31g – 80g.Những dòng lúa ưu tú có hạt dài, amylose thấp và đặc tính nông học tốt là: TNN73-5-11; TNN73-6-6; TNN73-11-7; TNN73-16-6; TNN73-28-7