Cõi âm trong Kim tích vật ngữ và Truyền kỳ mạn lục: Nguồn gốc, tương đồng và khác biệt

Abstract

Kim tích vật ngữ tập 今昔物語集(Konjaku Monogatarishū/ Anthology of Tales from the Past) và Lĩnh Nam chích quái 嶺南遮怪 (Selection of Strange Tales in Lĩnh Nam) là những tập truyện cổ tiêu biểu trong văn học Nhật Bản và Việt Nam. Đọc hai tác phẩm này người ta thấy thế giới tâm linh rất phong phú: cõi trời, cõi Phật, cõi tiên, thủy phủ, địa ngục, âm ty. Những thế giới ấy phản ảnh thế giới quan của người xưa, đồng thời được thể hiện trong tác phẩm với những hình ảnh đặc sắc tạo thành không gian nghệ thuật trong hai tác phẩm. Bài viết này đi sâu vào thế giới cõi âm, bao gồm âm ty, địa ngục trong hai tác phẩm ấy để tìm ngọn nguồn của quan niệm ấy, đồng thời thấy được sự tương đồng, khác biệt trong quan niệm và hình ảnh về cõi âm của người Nhật Bản và người Việt Nam.