Đánh giá chất lượng nước mặt và nhận thức, thái độ và hành vi của người dân về ô nhiễm tại rạch Tham Tướng, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ

Abstract

Rạch Tham Tướng là con rạch nằm trong lòng thành phố Cần Thơ đang bị ô nhiễm nặng nề. Nghiên cứu nhằm đánh giá chất lượng nước mặt và nhận thức, thái độ và hành vi của 30 người dân về ô nhiễm tại rạch Tham Tướng. Sử dụng phương pháp đo đạc tại hiện trường gồm 6 chỉ tiêu thời điểm nước lớn và nước ròng tại 3 vị trí, kết hợp với bộ số liệu quan trắc chất lượng nước giai đoạn 2020 – 2022 tại vị trí Vàm Tham Tướng và cống Tham Tướng – Mậu Thân với 16 thông số. Nghiên cứu đã chỉ ra mức độ ô nhiễm nghiêm trọng, tại VT1 vào cả thời điểm nước lớn và nước ròng đều bị ô nhiễm nhiều hơn VT2 và VT3. Giai đoạn 2020 – 2022 đã bị ô nhiễm hữu cơ nghiêm trọng giảm dần từ năm 2020 đến năm 2022, tập trung tại vị trí Cống Tham Tướng - Mậu Thân. Đáng chú ý có sự xuất hiện của hàm lượng kim loại nặng vào năm 2020, ô nhiễm vi sinh đã vượt quy chuẩn vào năm 2021 và chất lượng nước vào năm 2022 được cải thiện dần. Kết quả khảo sát 30 hộ dân dọc theo rạch Tham Tướng cho thấy đa số người dân có nhận thức, thái độ và hành vi về ô nhiễm tốt. Qua kết quả phỏng vấn cho thấy người dân có nhận thức cao trong ý thức tuyên truyền giáo dục, nhìn nhận được tầm quan trọng của chất lượng nước mặt cũng như hiện trạng chất lượng nước ngày nay và nhận thức được mức độ ảnh hưởng của vấn đề ô nhiễm đến sức khỏe của họ đồng thời cũng nhận thức được nguyên nhân gây nên tình trạng ô nhiễm hiện tại. Đối với thái độ trước vấn đề ô nhiễm của người phỏng vấn thì đa số người dân có thái độ quan tâm và lo lắng chiếm tỉ lệ cao, có phần trăm tỉ lệ cao trong thái độ ủng hộ và sẵn sàng cải thiện chất lượng nước cũng như sử dụng các công nghệ. Kết quả phỏng vấn cho thấy người dân có hành vi tốt trước tình trạng ô nhiễm của con rạch, số người phỏng vấn rất đồng tình và sẵn sàng chi trả cho việc xử lý nước tại rạch cũng như xử lý nước thải chiếm tỉ lệ cao. Mức sẵn lòng chi trả của người dân tương đối cao nhưng số tiền chi trả ở mức thấp, không đủ để xử lý đồng thời vẫn còn một số người không đồng ý chi trả. Bên cạnh đó nhận thức, thái độ và hành vi trước các vấn đề ô nhiễm của một số nhóm người vẫn còn hạn chế.