Lời hát dạo, hát chào, hát mừng trong hát phường vải của người Nghệ Tĩnh

Abstract

“Hát phường vải” có 3 công đoạn riêng biệt. Giai đoạn một: Hát dạo (hát dạo), hát chào (hát chào), hát mừng (hát mừng); Giai đoạn thứ hai: Hát đáp (hát đối đáp) và hát hỏi (hát hỏi); Giai đoạn thứ ba: Hát tiễn (hát xe kết), hát chia tay (hát tiễn). Bài viết này tập trung vào giai đoạn đầu tiên. Đặc điểm chính của giai đoạn này là: a) Bối cảnh: Phụ nữ thường ngồi/đứng khi quay sợi, còn nam giới đứng cách xa trong sân nhà; b) Thể loại thơ: Vai nam và vai nữ đều sử dụng thể thơ lục giác hoặc thể thơ lục giác; c) Cách dùng đại từ: cl. Điểm chung: Cả nam và nữ đều thường sử dụng cách xưng hô viết tắt (ngôi thứ nhất); dùng đại từ /ai/; sử dụng các đại từ phản hồi ghép nối như/ that (đây)... here/; / ta... ta/; c2. Khác biệt: Đàn ông thường xưng hô với phụ nữ bằng những thuật ngữ như “cây”, “hoa”, cảnh đẹp (đào, liễu); phụ nữ gọi đàn ông là nhân vật trong tác phẩm văn học, nhân vật lịch sử; d) Nội dung lời nói: Nam đề cập đến nội dung từ phong phú hơn nữ, nam đề cập đến 5 khía cạnh nội dung, nữ đề cập đến 3 lĩnh vực nội dung.