Biên độ những đối nghịch tác giả, văn bản và nghệ thuật trữ tình thơ Nôm Hồ Xuân Hương

Abstract

Việc sưu tầm, khai thác tư liệu và nghiên cứu về Hồ Xuân Hương đã, đang và chưa thấy có hồi kết. Bài viết hệ thống hóa các nguồn tư liệu và kết quả nghiên cứu điển hình nhất về đời và thơ Hồ Xuân Hương. Tập trung xác định những đối nghịch về năm sinh, cuộc đời tác giả, sự đối nghịch hai thực thể văn bản thơ chữ Nôm và chữ Hán, tập thơ Lưu hương ký và phần còn lại, tương quan thơ chữ Nôm trong tập Lưu hương ký và Thơ Nôm truyền tụng. Nhấn mạnh ba phương diện chính thể hiện sự đối nghịch trong quan niệm tư duy nghệ thuật ở các tác phẩm thuộc dòng thơ Nôm truyền tụng của Hồ Xuân Hương: cái tôi cao cả và bé nhỏ; ảo vọng sức mạnh giới nữ và mặc cảm vô thức; cái thiêng và giải thiêng.