Quảng Nam trong chính sách thương mại hướng biển thời chúa Nguyễn (thế kỷ XVII-XVIII)

Abstract

Vào thế kỷ XVI-XVII, châu Á bước vào “kỷ nguyên thương mại” với sự khai mở và phát triển rực rỡ của các tuyến hải thương nội Á và xuyên Á. Ở khu vực Đông Nam Á, “thời kỳ hoàng kim của hoạt động thương mại Đông Nam Á” được mở ra dẫn tới sự hưng khởi của hàng loạt cảng thị như Malacca, Pattani, Ayuthaya… Tại Việt Nam, cùng với quá trình xác lập quyền lực của chúa Nguyễn ở vùng Thuận Hóa, chính sách hướng biển được định hình và thực thi bởi chúa Tiên Nguyễn Hoàng và những người nối nghiệp ông. Lần đầu tiên trong lịch sử, một thể chế chính trị tập trung phát triển thương mại biển đã xuất hiện. Tận dụng những ưu thế sẵn có về điều kiện tự nhiên, Quảng Nam đã xây dựng được vị thế của mình trong mạng lưới thương mại biển nội Á và xuyên Á. Trong bài nghiên cứu này, chúng tôi tập trung phân tích chính sách thương mại hướng biển của chính quyền chúa Nguyễn và vai trò của vùng đất Quảng Nam trong chính sách đó.