So sánh tu từ trong một số sử thi của người Êđê ở Tây Nguyên Việt Nam

Abstract

Sử thi Êđê là một bộ phận của sử thi Tây Nguyên, Việt Nam, do người Êđê sáng tạo ra trong thời kì đầu của lịch sử. Đây là một thể loại mang đậm màu sắc hư cấu, mĩ lệ; ngôn ngữ có vần, nhịp, miêu tả những chiến công anh hùng trong lao động và chiến đấu, những hình tượng hoành tráng, kì vĩ về những biến cố lớn diễn ra trong đời sống của cộng đồng. Sử thi Êđê phản ảnh một cách toàn diện đời sống kinh tế, xã hội các phong tục tập quán của người Êđê. Đồng thời nói lên khát vọng của tộc người về một cuộc sống hạnh phúc, thịnh vượng, ngợi ca tình yêu, lòng cao thượng, trì dùng con người trước thử thách của thiên nhiên và trong đấu tranh với cái ác. Trên cơ sở lí thuyết về so sánh và so sánh tu từ, cấu trúc của so sánh tu từ, bài viết nghiên cứu nghệ thuật so sánh tu từ trong một số sử thi: Đăm Săn, Xing Nhã, Khing Ju của người Êđê ở Tây Nguyên Việt Nam; Làm rõ các yếu tố so sánh tu từ, như: Yếu tố được so sánh; Yếu tố phương diện so sánh; Yếu tố quan hệ so sánh - từ ngữ so sánh; Yếu tố so sánh. Qua đó làm rõ giá trị của nghệ thuật so sánh tu từ trong sử thi Êđê đổi với nội dung tác phẩm và thể hiện nét đăng trưng văn hóa của người Êđê thời cổ đại.