Triết học của Michel Serres - từ bản thể luận đến tư tưởng về sinh thái học

Abstract

Michel Serres (1930-2019) là một nhà triết học Pháp đương đại có ảnh hưởng lớn. Trong bản thể luận của mình, Serres đưa ra quan niệm về lịch sử của khái niệm khách thể, ông cho rằng khách thể đã bị hạ thấp, phải phụ thuộc vào chủ thể. Từ đó ông đưa ra một bản thể luận để cao khách thể, xóa đi ranh giới giữa chủ thể và khách thể. Dựa trên quan điểm để cao khách thể này, Serres đưa ra tư tưởng về sinh thái học của mình: Con người phải đề cao giới tự nhiên, đưa giới tự nhiên lên thành một chủ thể của luật pháp và phải chấm dứt lối sống ký sinh vào tự nhiên và bắt đầu lối sống cộng sinh với tự nhiên. Qua nghiên cứu các tác phẩm của Serres, bài viết làm rõ những điểm quan trọng và chỉ ra mối liên hệ giữa bản thể luận và tư tưởng sinh thái học của Serres, đồng thời chỉ ra những ưu, nhược điểm trong triết học của ông và nêu lên một số gợi mở đối với Việt Nam.