Tính đa diện của thờ cúng liệt sĩ ở người Việt hiện nay

Abstract

Thờ cúng liệt sĩ ở người Việt là hiện tượng tín ngưỡng chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi cả yếu tố dân gian và thể chế, diễn ra ở cả phạm vi gia đình và công cộng. Sự tương tác, ảnh hưởng lẫn nhau giữa các phạm trù này dẫn đến một tình trạng đặc biệt, đó là liệt sĩ không bị ràng buộc bởi chỉ một cách quan niệm, cách thờ cúng nhất định, mà linh hoạt đóng các vai đòi hỏi những kiểu ứng xử khác biệt theo từng hoàn cảnh. Cách mà người trong cuộc giải quyết những vấn đề tâm linh phát sinh gắn với thờ cúng liệt sĩ cho thấy hệ quả đa dạng của quá trình tương tác giữa chính sách Nhà nước với thực tiễn văn hóa dân gian, đồng thời phản ánh tính đa dạng của hệ thống niềm tin và giá trị văn hóa trong bối cảnh hiện nay.