Nhận diện lại nguồn gốc của Ông Hoàng Bảy (Tiếp cận từ góc nhìn địa văn hóa - lịch sử)

Abstract

Ông Hoàng Bảy là vị thần quan trọng trong hệ thống “Bách thần đất Việt” và có sức ảnh hưởng lớn tới đời sống văn hóa tâm linh Việt Nam, đặc biệt là người Việt ở Bắc Bộ. Trải qua diễn trình lịch sử dân tộc, Ông Hoàng Bảy đã khoác lên mình những lớp văn hóa khác nhau của từng thời đại. Có lẽ, Ông là vị thần sông nước điển hình được lịch sử hóa và trở thành vị thần hộ quốc - an dân, trấn giữ con đường huyết mạch từ phía Nam Trung Hoa tiến vào Đại Việt. Bài viết tập trung làm rõ nguồn gốc của Ông Hoàng Bảy, thông qua việc bóc tách các lớp lang lịch sử, văn hóa... trên nền tảng lý thuyết địa văn hóa - lịch sử. Nhưng có góc nhìn khác, Ông Hoàng Bảy có thể là một nhân vật lịch sử được thiêng hóa bằng khả năng của sức mạnh siêu nhiên. Sự nhân hóa thần linh tự nhiên hay nhiên/thiêng hóa thần linh là nhân vật lịch sử thực chất là hai xu hướng tưởng như đối lập, nhưng lại là “một cặp đôi” không tách rời nhau, theo triết lý dân gian Việt truyền thống.