Xu hướng phát triển Thành phố carbon thấp - Vai trò của Quy hoạch đô thị = Low carbon City development trends - The role of Urban planning

Abstract

Nhân loại đang phải đối mặt với những rủi ro và thách thức đặc biệt liên quan đến biến đổi khí hậu, chẳng hạn như các hiện tượng thời tiết cực đoan, mực nước biển dâng, nguồn nước, sa mạc hóa, mất đa dạng sinh học và xung đột về nguồn tài nguyên hạn chế. Nguyên nhân hàng đầu của biến đổi khí hậu là sự gia tăng các loại khí nhà kính (GHG), bao gồm carbon dioxide (CO₂), axit nitơ và khí mê-tan trong khí quyển. Khoảng 70% lượng phát thải CO₂, toàn cầu có liên quan đến các khu vực thành thị vì chúng tập hợp các hoạt động kinh tế xã hội tạo ra lượng khí thải liên quan đến biến đổi khí hậu dự báo cho thấy 68% dân số toàn cầu sẽ cư trú ở khu vực thành thị vào năm 2050 (UN 2018). Như vậy, các thành phố là nơi cần tập trung cho mọi nỗ lực chống biến đổi khí hậu và đạt được sự phát triển bền vững. Thành phố carbon thấp là một cách tiếp cận đô thị hóa bền vững, tập trung vào việc giảm thiểu lượng khí thải carbon do con người tạo ra trong các thành phố bằng cách giảm thiểu hoặc bãi bỏ việc sử dụng năng lượng có nguồn gốc từ nhiên liệu hóa thạch kết hợp các đặc điểm của xã hội carbon thấp và nền kinh tế carbon thấp đồng thời hỗ trợ quan hệ đối tác giữa các chính phủ, khu vực tư nhân và xã hội dân sự. Bên cạnh việc áp dụng các chính sách nhằm đạt được các mục tiêu về khí hậu, công tác quy hoạch đô thị cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi dấu chân carbon của cư dân trong đô thị thông qua lựa chọn cấu trúc đô thị, định hướng không gian, sử dụng đất và quy hoạch hệ thống hạ tầng cơ sở cũng như thiết kế đô thị. Bài viết tập trung làm rõ khái niệm về Thành phố carbon thấp, nguồn gốc ra đời, bản chất và phân biệt với các khái niệm tương đương. Đồng thời, chỉ ra vai trò và các nguyên tắc của quy hoạch đô thị trong việc xây dựng Thành phố carbon thấp, tham khảo kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới.