Đặc tính nông học của dưa hấu (Citrullus lanatus Thunb.) thế hệ F2

Abstract

Dưa hấu (Citrullus lanatus Thunb.) là một loại rau ăn trái được trồng rất phổ biến ở Việt Nam. Nông dân thường sử dụng hạt lai F1 trong canh tác dưa hấu. Tuy nhiên giá thành của hạt giống F1 rất cao. Việc chọn tạo giống dưa hấu thuần góp phần làm giảm chi phí cho người nông dân. Mục tiêu của nghiên cứu này chọn các cá thể dưa hấu thế hệ F2 có dạng hình mới, đẹp, ngọt và trọng lượng trái từ 2-3kg. Đối tượng nghiên cứu là hạt giống F2 của tổ hợp lai dưa hấu Hắc Mỹ Nhân và dưa hấu Thành Long. Thí nghiệm được thực hiện vào vụ Đông Xuân 2023-2024 từ tháng 11/2023 đến tháng 01/2024, tại Phòng thí nghiệm Chọn giống cây trồng, Khoa Di truyền và chọn giống cây trồng, Trường Nông nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ. Thí nghiệm được bố trí theo kiểu ngẫu nhiên từng cá thể, có 41 cá thể được trồng với khoảng cách 1m x 3m. Tổng diện tích lô thí nghiệm là 123 m2. Có 13 chỉ tiêu nông học được mô tả và đánh giá: chiều dài dây, số lá; chiều dài lá, chiều rộng lá và đường kính cuống lá tại ba vị trí (đầu, giữa, cuối) trên dây; đường kính cuống trái; chiều dài trái; chiều rộng trái; độ dày của vỏ; độ dày của ruột; độ Brix; trọng lượng trái và thời gian ra hoa cái đầu tiên. Số liệu được ghi nhận trên từng cá thể. Tính giá trị trung bình, độ lệch chuẩn, giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất. Tính tương quan giữa độ Brix, khối lượng trái và các chỉ tiêu nông học theo phương pháp Pearson (1934). Phân nhóm các cá thể theo phương pháp Ward (1963). Kết quả đánh giá tính tương quan cho thấy trọng lượng trái có sự tương quan dương với chiều dài trái (0,634**) và độ dày ruột (0,506*); chiều rộng trái tương quan dương với độ dày ruột (0,789). Kết quả chọn lọc từ quần thể gồm 41 cá thể dưa Hấu, chọn được 8 cá thể ở Cụm IV và 2 cá thể ở Cụm V. Tám cá thể ở Cụm IV gồm các cá thể: 20, 40, 33, 37, 25, 13, 36, 19 cho năng suất cao cùng với độ ngọt cao nhất với giá trị trung bình về trọng lượng trái là 2,1kg và độ ngọt trung bình là 11,1%. Hai cá thể ở cụm V gồm cá thể 15, 21 cho năng suất cao nhất cùng với chất lượng trái tốt nhất với các giá trị trung bình về trọng lượng trái là 2,8 kg, chiều dài trái 25,85 cm, chiều rộng trái là 19,5 cm và độ dày ruột là 23,2 cm. Về hình dạng trái chọn được ở hai Cụm IV và Cụm V có số lượng nhiều nhất là dạng trái hình thuôn dài