Tìm về bản sắc văn hóa trong quan niệm hạnh phúc của người Việt Nam

Abstract

Từ kết quả điều tra xã hội học của Đề tài khoa học độc lập cấp Quốc gia “Hạnh phúc của người Việt Nam: Quan niệm, thực trạng và chỉ số đánh giá”, bài viết tập trung phân tích quan niệm hạnh phúc của người Việt Nam từ góc nhìn văn hóa trên ba lĩnh vực: đời sống kinh tế - vật chất; các mối quan hệ gia đình - xã hội; và đời sống nội tâm của cá nhân. Kết quả phân tích chỉ ra rằng việc ưu tiên lựa chọn các giá trị hạnh phúc của người dân ở mỗi lĩnh vực là rất khác nhau. Bản sắc văn hóa thể hiện rõ trong quan niệm về hạnh phúc của người Việt Nam ở lĩnh vực kinh tế - vật chất và các mối quan hệ gia đình, nhưng lại rất mờ nhạt trong lĩnh vực đời sống nội tâm cá nhân. Bài viết hướng đến cung cấp một số luận điểm khoa học từ góc nhìn cấu trúc văn hoá - xã hội trong xây dựng chuẩn mực con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới. Khi bước vào xã hội hiện đại, bên cạnh việc giữ gìn và tải tạo các giá trị, chuẩn mực truyền thống, cần phải bổ sung, tạo dựng các giá trị, chuẩn mực, bản sắc văn hóa mới để xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.