Tính đa dạng và một số đặc điểm sinh thái của các loài ruồi ký sinh (Diptera: Nycteribiidae, Streblidae) ở dơi của vườn Quốc gia Cát Bà

Abstract

Vườn quốc gia Cát Bà có khu hệ dơi phong phú, với một loài dơi đặc hữu của Việt Nam. Từ năm 1999, chúng tôi đã thực hiện nhiều đợt điều tra và tập trung nghiên cứu các loài ngoại ký sinh ở dơi của vườn quốc gia này. Những cá thể ngoại ký sinh ở mỗi cá thể dơi được bảo quản riêng trong từng ống nghiệm bằng nhựa chứa cồn 70% và được phân tích, định loại tại Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật. Kết quả nghiên cứu đã ghi nhận được 8 loài ruồi thuộc 4 giống, 2 họ; bao gồm 3 loài thuộc họ Nycteribiidae (Basila roylii, B.burmensis, B,pundibunda) và 5 loài thuộc họ Streblidae (Ascodipteron phyllorhinae, A.wenzeli, Brachytarsina amboiensis, B.cucullata, Maabella stomalata). Chúng ký sinh ở 8 loài dơi thuộc 4 họ, bao gồm: 5 loài thuộc họ Dơi nếp mũi Hipposideridae (Hipposideros alongensis, H.armiger, H.grandis, H.khoukhouayensis, H.pomona), 1 loài thuộc họ Dơi cánh dài Miniopteridae (Miniopterus fuliginosus), 1 loài thuộc họ Dơi lá mũi Rhinolophidae (Rhinolophus marshalli) và một loài thuộc họ Dơi muỗi Vespertilionidae (Hypsugo pulveratus). Basilia pundibunda ký sinh ở loài Dơi cánh dài (Miniopterus fuliginosus) gặp phổ biến nhất ở khu vực nghiên cứu. Những dẫn liệu đầu tiên về mối quan hệ sinh thái giữa ruồi ký sinh và dơi ở Việt Nam cũng được ghi nhận và cung cấp trong bài báo này.