Đánh giá ảnh hưởng của Asen lên sự phát triển phôi cá ngựa vằn (Danio rerio)

Abstract

Asen (thạch tín) là một trong những nguyên tố kim loại nặng nguy hiểm đối với con người và động vật thủy sinh. Khi tích tụ trong cơ thể, asen gây tác hại nghiêm trọng đến nhiều hệ cơ quan như thần kinh, tuần hoàn, tiêu hóa sinh sản và cả ung thư. Nghiên cứu này nhằm đánh giá tác động asen (As) lên quá trình phát triển phôi cá Ngựa vằn, Danio rerio, ở các giai đoạn cắt, phôi nang, phôi vị, phôi đốt, hình thành hầu họng và nở (thoát nang). Phôi cá ngựa vằn mới thụ tinh được gây nhiễm As ở 9 nồng độ (20, 50, 80, 110, 140, 170, 200, 230, 260 µg/L và lô đối chứng (0 µg/L) trong môi trường Hank’s phôi. Kết quả cho thấy tỷ lệ sống giảm theo sự tăng dần nồng độ As và các giai đoạn của phôi, tuy nhiên, các nồng độ As khảo sát chưa phải là ngưỡng gây chết LCt50 của phôi cá ngựa vằn. Tại các nồng độ khảo sát, nhịp tim tăng theo thứ tự các nồng độ khảo sát, đạt cao nhất tại nồng độ 260 µg/L ở giai đoạn nở của phôi (237,73 ±1,87 nhịp/phút so với 197,60±2,20 nhịp/phút ở lô đối chứng, p<0,05). As làm giảm tần số quẫy mình của mỗi giai đoạn theo chiều tăng dần nồng độ, thấp nhất ở giai đoạn hầu họng (2,53 nhịp/phút so với 5,50 nhịp/phút ở lô đối chứng, p<0,05); đồng thời, As làm chậm và làm giảm tỷ lệ nở của phôi (tỷ lệ nở còn 77,78% ở nồng độ 260 µg/L so với 98,86% ở lô đối chứng, sau 72 giờ thụ tinh, p<0,05).