Quản trị toàn cầu trong trật tự đa phức hợp: Trường hợp ứng phó với đại dịch Covid-19 và hàm ý cho Việt Nam

Abstract

Bước sang thế kỷ XXI, hệ thống quốc tế đang chứng kiến sự nổi lên của một dạng cấu trúc mới mang tính đa dạng và phức tạp mà Amitav Acharya gọi là "trật tự đa phức hợp” (multiplex order). Điều này cũng tạo nên những đặc điểm mới cho quản trị toàn cầu, đó là tính phân mảnh, tính phức tạp, và tính đa tâm. Được xem là thách thức toàn cầu lớn nhất trong nhiều thập niên qua, đại dịch Covid-19 đã cướp đi sinh mạng của hàng triệu người, khiến nền kinh tế nhiều nước bị tàn phá nặng nề và làm tê liệt hệ thống y tế, đồng thời tác động sâu rộng đến sự phát triển của quản trị toàn cầu trong trật tự đa phức hợp. Bài viết sẽ góp phần làm rõ về mặt lý luận và thực tiễn các công cụ và đặc điểm của quản trị toàn cầu trong trật tự đa phức hợp và áp dụng vào phân tích trường hợp ứng phó với đại dịch Covid-19 từ cuối 2019 đến nay. Từ đó, bài viết đưa ra một số hàm ý cho Việt Nam trong tham gia quản trị toàn cầu ứng phó với các thách thức y tế toàn cầu trong thời gian tới.