Khả năng sinh trưởng và năng suất của giống mè (Sesamum indicum L.) đen hai vỏ Bình Thuận ở bốn độ mặn đất

Abstract

Đất mặn là yếu tố phi sinh học ảnh hưởng bất lợi đến sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Việc lựa chọn giống cây phù hợp với đất mặn là giải pháp quan trọng để phát triển nông nghiệp bền vững, đặc biệt trong bối cảnh xâm nhập mặn ngày càng phức tạp tại đồng bằng sông Cửu Long. Giống mè đen 2 vỏ BT, với khả năng chịu mặn tương đối, được đánh giá là lựa chọn tiềm năng. Thí nghiệm được thực hiện trên đất được ngâm nhiễm mặn 4, 6 và 8‰ (có ECe= 4,1-8,9 mS/cm; Na+= 0,85-1,78 g/kg) và đất đối chứng không mặn (ECe=1,69 mS/cm; Na+= 0,34 g Na+/kg), sau đó gieo trực tiếp hạt giống mè đen 2 vỏ BT theo thiết kế hoàn toàn ngẫu nhiên với 6 lần lặp lại. Kết quả cho thấy, đất mặn ảnh hưởng tiêu cực đến sinh trưởng, thành phần năng suất, cũng như khối lượng tươi và khô của cây mè. Khối lượng 100 hạt thu được của giống mè đen 2 vỏ BT ở nghiệm thức mặn Đ4, Đ6 và Đ8 lần lượt là (0,24, 0,20 và 0,17 g) thấp hơn so với cây đối chứng Đ0 (0,28 g). Ngược lại, mè 2 đen vỏ BT cho thấy khả năng tích lũy Na⁺ trong các bộ phận của cây (rễ, thân, lá), với hàm lượng Na⁺ tích lũy trong cây dao động từ 0,208-0,291 g/chậu, góp phần làm giảm Na⁺ trong đất. Độ dẫn điện của dịch trích bão hòa đất (ECe) trong đất lúc thu hoạch giảm từ 0,65-2,1 mS/cm và hàm lượng Na⁺ trong đất giảm 53,9-60,2% so với đất trước khi trồng mè. Nhìn chung, giống mè đen 2 vỏ BT thể hiện khả năng chịu mặn tốt và triển vọng phát triển trong điều kiện đất mặn. Cần tiếp tục thử nghiệm trên các vùng đất khác và qua nhiều mùa vụ, góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn trong tương lai