Ảnh hưởng của vật liệu hữu cơ và mật độ cấy đến dinh dưỡng đất, sinh trưởng và năng suất lúa (Oryza sativa L.) canh tác trên đất phèn

Abstract

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá ảnh hưởng của vật liệu hữu cơ kết hợp với mật độ cấy đến sinh trưởng và năng suất của cây lúa (Oryza sativa L.) trên đất phèn. Thí nghiệm được tiến hành trong vụ Đông Xuân (từ tháng 11/2023 đến tháng 02/2024) tại nhà lưới Khoa Khoa học đất, Trường Nông nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ. Thí nghiệm bố trí theo thể thức khối hoàn toàn ngẫu nhiên, 2 nhân tố, gồm 9 nghiệm thức và 3 lần lặp lại, mỗi nghiệm thức được bố trí trên một chậu. Hai nhân tố thí nghiệm gồm: (i) vật liệu hữu cơ (không bón phân hữu cơ – PHC0; bón 2 tấn phân gà/ha – PHC1; và bón 2 tấn phân bò/ha – PHC2), và (ii) mật độ cấy (1 cây/chậu – MĐ1; 2 cây/chậu – MĐ2; 3 cây/chậu – MĐ3). Công thức phân hóa học được sử dụng đồng nhất ở tất cả nghiệm thức là 100N – 60P₂O₅ – 30K₂O. Kết quả cho thấy việc bổ sung phân hữu cơ (PHC1 và PHC2) có tác dụng cải thiện đáng kể pH đất, đồng thời làm tăng hàm lượng đạm và lân dễ tiêu so với đầu vụ, có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê so với nghiệm thức không bón phân hữu cơ (PHC0). Về mặt sinh trưởng, tổ hợp PHC1 kết hợp với MĐ1 cho kết quả nổi bật. Về năng suất, nghiệm thức bón phân gà (PHC1) đạt năng suất thực tế cao nhất (94,89 g/chậu hay 1581,48 g/m2), tiếp theo là nghiệm thức MĐ2 (83,25g/chậu hay 1387,56 g/m2). Nhìn chung, việc kết hợp bón 2 tấn phân gà/ha với mật độ cấy phù hợp (2 cây/chậu) có thể là giải pháp hiệu quả nhằm nâng cao năng suất lúa canh tác trên đất phèn