Sự đa dạng di truyền của quần thể Thanh nhãn (Dimocarpus longan L.,) tại Sóc Trăng

Abstract

Cây nhãn (Dimocarpus longan L.,) là loại cây ăn trái lâu đời có giá trị kinh tế cao, được trồng phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt ở Đồng bằng sông Cửu Long, trong đó giống Thanh nhãn tại Sóc Trăng được đánh giá cao về chất lượng. Với mục tiêu đánh giá sự đa dạng di truyền của quần thể Thanh nhãn tại tỉnh Sóc Trăng thông qua đánh giá về các đặc điểm hình thái, nông học, phân tích đa dạng di truyền và mối quan hệ di truyền của quần thể Thanh nhãn đề tài “Sự đa dạng di truyền của quần thể Thanh nhãn tại Sóc Trăng” thí nghiệm thực hiện đánh giá 37 đặc tính hình thái, 14 chỉ tiêu nông học và phân tích kiểu gen bằng kỹ thuật PCR với 18 primer SSR và ISSR để đánh giá kiểu gen của các mẫu được thu thập tại 10 vườn Thanh nhãn Sóc Trăng và 1 vườn Thanh nhãn Bạc Liêu (đối chứng). Kết quả nghiên cứu cho thấy quần thể Thanh nhãn tại Sóc Trăng có sự đa dạng cao về hình thái, nông học và kiểu gen. Về hình thái, các đặc điểm lá, hoa, trái và hạt có khác biệt rõ rệt; đặc biệt, hình dạng trái cầu dẹt, thịt dày trái, hạt nhỏ là đặc trưng nổi bật. Các chỉ tiêu nông học như chiều cao trái, độ dày thịt trái và khối lượng thịt trái có sự khác biệt thống kê rõ ràng giữa các mẫu. Phân tích tương quan các chỉ tiêu nông học cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa các đặc điểm về trái và cấu trúc lá, đặc biệt là tương quan thuận giữa chiều cao trái, độ dày thịt, khối lượng thịt trái, số gân lá chét. Kết quả phân tích PCR với 18 primer cho thấy 47 băng đa hình trên tổng số 85 băng khuếch đại, với tỷ lệ đa hình trung bình đạt 43,42%, trong đó có nhiều primer đạt tỷ lệ đa hình cao như ISSRc (100%), ISSRa (80%) và L3 (77,8%), cho thấy sự đa dạng di truyền cao trong quần thể Thanh nhãn. Những kết quả này góp phần cung cấp cơ sở khoa học phục vụ công tác bảo tồn, chọn lọc và phát triển giống Thanh nhãn trong tương lai.