Chọn lọc dòng lai F2 cải thiện chất lượng và mang gen kháng rầy nâu từ tổ hợp lai Kalanamark/Đài thơm 8

Abstract

Lúa là cây lương thực chính của hơn 50% dân số thế giới, đặc biệt đối với người dân Châu Á. Đối với Việt Nam, lúa gạo là nguồn lương thực chính, ngoài ra lúa gạo còn là nguồn xuất khẩu thu nhiều ngoại tệ. Tuy nhiên, rầy nâu (Nilarpavata lugens Stal) là sâu bệnh gây hại nghiêm trọng cho cây lúa đặc biệt ở các nước Châu Á. Giải pháp cơ bản và lâu dài mà vẫn an toàn với môi trường và sức khỏe người dân là xác định và phổ biến các giống lúa kháng rầy nâu đến với người nông dân. Đề tài được thực hiện nhằm mục đích khảo sát và đánh giá một số chỉ tiêu nông học, chỉ tiêu chất lượng và khả năng mang gen kháng rầy nâu của 30 dòng con lai từ tổ hợp lai Kalanamark x Đài thơm 8. Từ đó, chọn lọc ra được các dòng lúa phù hợp với tiêu chuẩn chọn lọc. Về các chỉ tiêu nông học về hình thái, 30 dòng con lai F2 đều đáp ứng được các chỉ tiêu chọn lọc và có thể được chọn làm giống lúa tiềm năng. Về các chỉ tiêu nông học về năng suất, có 7/30 dòng có khối lượng 1000 hạt lớn hơn 25g; 25/30 dòng có tổng số hạt/bông từ 80 hạt trở lên và 13/30 dòng có tỷ lệ hạt chắc cao hơn 80%. Về các chỉ tiêu chất lượng, chọn được 6/30 dòng có đặc tính mềm cơm; có 5 cấp nhiệt trở hồ và 5 cấp độ bền gel. Về mùi thơm cảm quan thì chọn được 3/30 dòng có mùi thơm cấp 2. Tất cả 30 dòng con lai đều có bạc bụng với tỷ lệ 100%. Kết quả PCR thu nhận diện kiểu gen kháng rầy nâu nằm trên marker RM3331 thu được 6/30 dòng mang gen kháng rầy nâu. Qua các thí nghiệm chọn được 2 dòng nổi bật nhất là TNN104-1-6 và TNN104-3-9 mang gen kháng rầy nâu và đáp ứng được các chỉ tiêu về năng suất và chất lượng.