Ảnh hưởng tích hợp phân hữu cơ và phân vô cơ đến sự thay đổi đặc tính hóa học đất, sinh trưởng và năng suất lúa (oryza sativa l.) trên đất phù sa

Abstract

Thí nghiệm được thực hiện nhằm đánh giá ảnh hưởng của phân hữu cơ gà kết hợp với phân vô cơ NPK đến đặc tính hóa học đất, sinh trưởng và năng suất của cây lúa tím (Oryza sativa L.) trồng trên đất phù sa trong điều kiện nhà lưới. Thí nghiệm được tiến hành trong vụ Đông Xuân 2023–2024 tại nhà lưới Trường Nông nghiệp, Trường Đại học Cần Thơ. Thí nghiệm bố trí theo kiểu khối hoàn toàn ngẫu nhiên (RCBD) với hai yếu tố: (i) phân vô cơ NPK ở hai mức (100% và 80% so với khuyến cáo: 100 kg N – 30 kg P₂O₅ – 30 kg K₂O/ha), và (ii) phân hữu cơ gà ở ba mức (0, 1 và 2 tấn/ha), gồm 6 nghiệm thức, lặp lại 3 lần.Kết quả cho thấy cả hai yếu tố có ảnh hưởng có ý nghĩa thống kê (p < 0,05) đến các chỉ tiêu hóa học đất, bao gồm pH, độ dẫn điện (EC), hàm lượng nitơ (N) và phospho (P) dễ tiêu. Bón 100% NPK hoặc 2 tấn/ha phân hữu cơ gà giúp cải thiện đáng kể các chỉ tiêu này so với mức bón thấp hơn. Về sinh trưởng, liều 100% NPK giúp cây đạt chiều cao, số chồi/bụi và chỉ số SPAD cao hơn so với 80% NPK. Đồng thời, việc tăng liều lượng phân hữu cơ gà từ 0 lên 2 tấn/ha cũng góp phần gia tăng rõ rệt các chỉ tiêu sinh trưởng và thành phần năng suất như số bông/bụi, số hạt chắc/bông, tỷ lệ hạt chắc và sinh khối rơm. Năng suất thực thu cao nhất (1255 g/m²) đạt được ở nghiệm thức bón 100% NPK kết hợp với 2 tấn/ha phân hữu cơ gà, có khác biệt ý nghĩa so với các nghiệm thức còn lại. Từ kết quả nghiên cứu, có thể khẳng định rằng việc kết hợp phân NPK ở mức khuyến cáo với 2 tấn/ha phân hữu cơ gà là giải pháp dinh dưỡng hiệu quả, giúp cải thiện chất lượng đất, nâng cao sinh trưởng và năng suất lúa tím. Đồng thời, đây là hướng canh tác thân thiện với môi trường, phù hợp với mục tiêu sản xuất bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu