Chọn lọc dòng lai F2 mang gen kháng bệnh đạo ôn Pi54 và cải thiện chất lượng từ tổ hợp lai Kalanamak/MTL372

Abstract

Việc kết hợp các đặc tính nông học vượt trội cùng với gen kháng bệnh và chất lượng gạo cao là mục tiêu quan trọng trong chương trình chọn giống lúa hiện nay. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm chọn lọc các dòng lúa F2 mang gen kháng bệnh đạo ôn Pi54 và cải thiện chất lượng gạo từ tổ hợp di truyền Kalanamak/MTL372. Thí nghiệm được tiến hành trên 29 dòng con lai F2 tại xã Phi Thông, TP. Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang, từ tháng 12/2023 đến tháng 2/2024. Các chỉ tiêu nông học, tính trạng phẩm chất gạo và kiểu gen kháng đạo ôn được đánh giá theo phương pháp tiêu chuẩn. Kết quả cho thấy quần thể F2 có sự phân ly rõ rệt về các đặc tính nông học, trong đó một số dòng thể hiện triển vọng: thời gian sinh trưởng 75–81 ngày, chiều cao trung bình 97 cm, tổng số hạt/bông đạt 105 hạt, tỉ lệ hạt chắc 79%, khối lượng 1.000 hạt trung bình 23 g. Về chất lượng, có 27 dòng thuộc nhóm amylose thấp đến trung bình, phù hợp với nhu cầu tiêu dùng gạo mềm, thơm. Phân tích kiểu gen bằng chỉ thị phân tử cho thấy 7 cá thể F2 mang gen Pi54 liên kết với khả năng kháng bệnh đạo ôn. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc chọn tạo các giống lúa vừa có khả năng kháng bệnh vừa cải thiện chất lượng gạo, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất và giá trị thương phẩm của lúa gạo trong điều kiện canh tác hiện đại. Kết quả này là bước đầu chọn tạo các giống chất lượng mang gen kháng bệnh đạo ôn cho chương trình chọn tạo giống tiếp theo