Chiến lược lịch sự dương tính trong phim truyền hình Nhật Bản: Tiếp cận đa chiều từ góc độ giao thoa văn hóa

Abstract

Nghiên cứu này phân tích chiến lược lịch sự dương tính trong giao tiếp văn hóa Nhật Bản qua ngữ liệu từ phim truyền hình. Dựa trên lí thuyết lịch sự của Brown và Levinson (1987) kết hợp với các quan điểm về đặc thù văn hóa của Gudykunst & Kim (1997) và Wierzbicka (1991), nghiên cứu khám phá cách các yếu tố “uchi" (bên trong), "soto" (bên ngoài), “tatemae” (vẻ bề ngoài), và “honne” (cảm xúc thật) định hình chiến lược lịch sự trong bối cảnh công sở và gia đình. Phương pháp tiếp cận đa chiều, kết hợp giữa cách tiếp cận phổ quát về chiến lược lịch sự với cách tiếp cận đặc thù văn hóa để xem xét mối quan hệ giữa nhân vật, ngữ cảnh và chiến lược giao tiếp. Kết quả chỉ ra rằng cấu trúc xã hội và hệ thống cấp bậc ảnh hưởng mạnh mẽ đến việc lựa chọn chiến lược, đồng thời làm rõ sự chuyển đổi linh hoạt giữa các mối quan hệ “uchi” và “soto". Nghiên cứu cũng so sánh các cách tiếp cận phổ quát và đặc thù văn hóa, qua đó đề xuất khung phân tích giúp kết nối lí thuyết với thực tiễn, mở ra hướng nghiên cứu mới trong giao tiếp liên văn hóa và giảng dạy ngoại ngữ.