Ẩn dụ ý niệm “hoa” trong thành ngữ và tục ngữ Việt Nam

Abstract

Từ lí thuyết ẩn dụ ý niệm, tác giả tiến hành tìm hiểu ý niệm hoa với tư cách là miền nguồn trong thành ngữ và tục ngữ tiếng Việt. Tư liệu khảo sát là công trình Từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt Nam (Nguyễn Lân, 2014). Trong công trình này có khoảng hơn 8.000 câu thành ngữ, tục ngữ. Kết quả khảo sát thu được 100/8.000 câu thành ngữ, tục ngữ có chứa ý niệm hoa với tư cách là miền nguồn. Từ 100 câu thành ngữ, tục ngữ này, nghiên cứu xác lập được 8 ẩn dụ ý niệm là: (1) Người phụ nữ trẻ là hoa; (2) Sự tốt đẹp là hoa; (3) Thành quả là hoa; (4) Người cao quý là hoa; (5) Màu sắc là hoa; (6) Vật trang trí là hoa; (7) Dấu hiệu thời gian là hoa; (8) Tâm trạng là hoa. Kết quả này giúp người đọc hiểu rõ hơn về lối tư duy và ý niệm hóa của người Việt về hoa, từ đó có thể ứng dụng vào trong việc sử dụng, nghiên cứu, dạy và học trong lĩnh vực thành ngữ tục ngữ cũng như trong ngôn ngữ thường nhật.