Khảo sát tình hình sử dụng thuốc và hóa chất trong nuôi cá điêu hồng (Oreochromis sp) ở tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long và Tiền Giang

Abstract

Nghiên cứu được thực hiện nhằm mục đích khảo sát tình hình sử dụng thuốc, hóa chất trên cá rô phi đỏ (Oreochromis sp.) nuôi bè. Đánh giá việc sử dụng thuốc và hóa chất trong nuôi cá rô phi đỏ nuôi bè được thực hiện thông qua phỏng vấn 118 hộ nuôi ở 4 tỉnh An Giang, Tiền Giang, Đồng Tháp và Vĩnh Long. Kết quả khảo sát cho thấy các biểu hiện bệnh thường xuất hiện trên cá rô phi đỏ là phù mắt, xuất huyết 86,7 – 96,7% và do ký sinh với 96,4 – 100% người nuôi báo cáo. Người nuôi thường không biết nguyên nhân gây bệnh nhưng vẫn dùng kháng sinh để trị bệnh nhiễm khuẩn và sử dụng các hóa chất để trị các biểu hiện nhiễm ký sinh trùng. Hầu hết các hộ nuôi không biết về kháng sinh đồ trong điều trị bệnh cá. Các loại kháng sinh được sử dụng nhiều nhất là sulfonamides kết hợp trimethoprim (23,3 – 96,7%), amoxicillin (33,3 – 57,1%), doxycycline (33,3 – 36,7%), florfenicol (26,7 – 50%) và oxytetracycline (14,3 – 63,3%). Những loại thuốc kháng sinh mà các hộ nuôi cá rô phi đỏ sử dụng không nằm trong danh mục thuốc cấm của Bộ NN&PTNT ngoại trừ enrofloxacin và ciprofloxacin đã được đưa vào danh mục kháng sinh cấm sử dụng từ năm 2016. Cá bán cho các thương lái hay chợ đầu mối thì không cần kiểm tra kháng sinh dẫn đến mỗi nguy về tồn lưu kháng sinh trong sản phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng nội địa. Hóa chất khử trùng được sử dụng phổ biến rộng rãi là Đồng sulfate chiếm 93,3% số hộ khảo sát. Các loại thảo dược đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát dịch bệnh, trong đó các hộ nuôi sử dụng thảo dược nhiều nhất là tỉnh Đồng Tháp (56,6%). Kết quả nghiên cứu cho thấy cần thiết phải tổ chức tập huấn cho người nuôi về chẩn đoán bệnh, sử dụng thuốc và hóa chất đúng cách và an toàn trong sử dụng thuốc và hóa chất.