Phân tích luân phiên cú pháp trong tiếng Việt dựa trên khung lí thuyết của Beth Levin

Abstract

Bài viết này phân tích hiện tượng luân phiên cú pháp trong tiếng Việt theo khung lí thuyết của Beth Levin. Mặc dù tiếng Việt không có sự biến hình động từ như nhiều ngôn ngữ khác nhưng nó vẫn thể hiện tính linh hoạt cú pháp thông qua việc thay đổi cấu trúc câu mà không làm thay đổi nghĩa cơ bản. Bài viết trình bày ba nhóm động từ thuộc các động từ chỉ hành động đặt để, xịt/rót/ đổ, đưa nhằm làm rõ các kiểu luân phiên cú pháp tương tự như trong tiếng Anh. Ngoài việc làm sáng tỏ mối quan hệ giữa cú pháp và ngữ nghĩa, nghiên cứu này góp phần vào việc xây dựng mô hình phân loại động từ tiếng Việt theo phương pháp của Levin, đồng thời mở rộng ứng dụng trong lĩnh vực dịch thuật, giảng dạy ngôn ngữ và xử lí ngôn ngữ tự nhiên. Bài viết cũng đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo nhằm so sánh luân phiên cú pháp giữa tiếng Việt và các ngôn ngữ khác để tìm ra các điểm tương đồng và khác biệt về mặt cú pháp và ngữ nghĩa.