Ẩn dụ ý niệm bệnh tật trong tiếng Việt (Khảo sát qua cách biểu hiện phạm trù đạo đức, trí tuệ trên báo điện tử)

Abstract

Thông qua lý thuyết về ẩn dụ ý niệm và trên cơ sở tìm hiểu cấu trúc ngữ nghĩa của phạm trù bệnh tật, chúng tôi đã bước đầu chỉ ra một số diễn ngôn về bệnh tật trong báo chí tiếng Việt. Về cơ bản, sự chuyển di ý niệm từ các miền đích khác nhau sang miền nguồn bệnh tật chủ yếu theo cơ chế ẩn dụ. Các phạm trù bệnh tật phóng chiếu mạnh mẽ trong lĩnh vực đạo đức, trí tuệ của đời sống xã hội hiện nay. Qua những ẩn dụ ý niệm này, bức tranh thế giới về bệnh tật của người Việt được thể hiện sống động, rõ nét. Trong cách tri nhận của người Việt, bệnh tật mang tính tiêu cực, thường ánh xạ sang các miền khác là những gì tiêu cực trong đời sống. Những ẩn dụ ý niệm này phản ánh sự đa dạng, phong phú trong tư duy và cách tri nhận thế giới của người Việt.