Đánh giá diễn biến chất lượng nước mặt tại huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp

Abstract

Nghiên cứu này đánh giá diễn biến chất lượng nước mặt tại huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp trong năm 2023, nhằm xác định mức độ ô nhiễm, nguyên nhân gây suy giảm chất lượng nước và đề xuất giải pháp quản. Nghiên cứu sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu quan trắc thứ cấp từ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Châu Thành trong năm 2023, kết hợp với phân tích các chỉ tiêu quan trọng như pH, tổng chất rắn lơ lửng (TSS), nhu cầu oxy sinh hóa (BOD5), nhu cầu oxy hóa học (COD), hàm lượng oxy hòa tan (DO), nitrate (N-NO3-), amoni (N-NH4+) và Coliform. Các thông số này được so sánh với Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt (QCVN 08:2023/BTNMT) để xác định mức độ ô nhiễm. Đồng thời, nghiên cứu áp dụng các phương pháp tính toán chỉ số chất lượng nước WQI, phân tích cụm (CA) và phân tích thành phần chính (PCA) để đánh giá xu hướng biến đổi và xác định nguồn ô nhiễm chính. Kết quả nghiên cứu cho thấy, chất lượng nước mặt tại huyện Châu Thành có sự dao động theo vị trí thu mẫu. Kết quả tính toán chỉ số chất lượng nước (WQI) huyện Châu Thành đạt ở mức trung bình và một vài vị trí xếp loại kém. Một số vị trí có hàm lượng BOD5, COD, TSS và Coliform vượt ngưỡng cho phép, cho thấy ảnh hưởng từ nước thải sinh hoạt, hoạt động sản xuất nông nghiệp và công nghiệp. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ô nhiễm là việc sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật trong nông nghiệp, xả thải từ các khu công nghiệp, cũng như ý thức bảo vệ môi trường của một bộ phận người dân còn hạn chế. Kết quả phân tích PCA có 8 chỉ tiêu ảnh hưởng đến chất lượng nước mặt đều có 5 nhân tố tiềm ẩn ảnh hưởng đến chất lượng nước mặt trên địa bàn huyện. Theo kết quả phân nhóm chất lượng nước (CA), cho thấy tại các nhóm đều có tính tương đồng, cho thấy đây là khu vực bị ô nhiễm vi sinh và có thể đang chịu tác động mạnh từ nước thải sinh hoạt hoặc chăn nuôi chưa được xử lý. Nguồn gây ô nhiễm môi trường nước mặt chủ yếu có thể là từ nước thải sinh hoạt, nông nghiệp, công nghiệp, giao thông thủy và nước mưa chảy tràn. Các vị trí thu mẫu đều mang tính chất riêng, cần thường xuyên quan trắc để nắm bắt tình hình chất lượng nước tại khu vực để có hướng xử lý các nguồn ô nhiễm kịp thời, đảm bảo chất lượng nước tại khu vực. Nghiên cứu cung cấp thông tin quan trọng về chất lượng nguồn nước mặt huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp phục vụ công tác quản lý chất lượng môi trường nước mặt.