Đánh giá diễn biến chất lượng nước mặt trên địa bàn quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ trong giai đoạn 2021 - 2023

Abstract

Nghiên cứu nhằm đánh giá diễn biến chất lượng nước mặt, xác định nguyên nhân gây ô nhiễm và các yếu tố ảnh hưởng đến nguồn nước trên địa bàn quận Cái Răng trong giai đoạn 2021 - 2023. Số liệu được thu thập tại 4 vị trí quan trắc (NM9 - Chợ Cái Răng, NM10 - Vàm Cái Cui, NM11 - Vàm Cái Sâu và NM12 - Vàm Bến Hạ) với 8 thông số bao gồm nhiệt độ, pH, DO, TSS, COD, BOD5, N-NO3- và tổng Coliform. Kết quả so sánh với QCVN 08:2023/BTNMT cho thấy nước mặt ở quận Cái Răng bị ô nhiễm hữu cơ (hàm lượng DO thấp, hàm lượng TSS, COD và BOD5 cao), giá trị Coliform vượt gấp nhiều lần quy chuẩn. Kết quả phân tích ANOVA cho thấy 8 thông số chất lượng nước không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p > 0,05) giữa các năm và giữa các vị trí quan trắc. Kết quả phân tích WQI phù hợp sử dụng cho mục đích cấp nước sinh hoạt. Kết quả khảo sát 60 hộ dân cho thấy nguyên nhân gây ô nhiễm phần lớn đến từ nước thải, chất thải từ khu dân cư (chiếm 96,7%). Kết quả phân tích PCA xác định được 3 thành phần tác động đến chất lượng nước mặt. Các chỉ tiêu nhiệt độ, pH, N-NO3- và tổng Coliform là những chỉ tiêu có ảnh hưởng chính đến nguồn nước. Kết quả phân tích CA chia 4 vị trí quan trắc thành 3 nhóm với chất lượng nước tương đồng đại diện cho các nguồn thải. Nguồn ô nhiễm ở các nhóm chủ yếu là ô nhiễm hữu cơ và ô nhiễm vi sinh. Vì thế, cần có các nghiên cứu tiếp theo để bổ sung thêm các vị trí quan trắc và phân tích thêm các thông số như độ đục, N-NH4+ và P-PO43- để nhận dạng cụ thể các nguồn gây ô nhiễm, đưa ra các biện pháp giúp cải thiện nguồn nước.