Ước tính phát thải khí nhà kính trong canh tác lúa vụ Hè Thu năm 2024 tại vùng canh tác lúa phía Đông xã Hòa An, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang

Abstract

Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 12/2024 đến tháng 4/2025 tại phía Đông, xã Hòa An, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang với mục tiêu ước tính tổng lượng phát thải khí nhà kính trong canh tác lúa vụ Hè Thu năm 2024. Nghiên cứu nhằm đánh giá mức độ phát thải từ hoạt động canh tác lúa, đặc biệt từ điều kiện canh tác ngập nước, qua đó đề xuất các giải pháp kỹ thuật giảm thiểu phát thải trong sản xuất nông nghiệp. Kết quả được thu thập từ khảo sát thực tế mô hình canh tác và phỏng vấn trực tiếp các nông hộ, tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng như quản lý nước, phân bón, giống lúa, mật độ gieo sạ và điều kiện khí hậu. Kết quả cho thấy tổng chi phí sản xuất trung bình từ 22,8±2,35 triệu đồng/ha/vụ (không tính công lao động gia đình) đến 24,75±2,56 triệu đồng/ha/vụ (có tính công lao động gia đình). Bên cạnh đó thu nhập trung bình của nông hộ đạt 56,06±6,50 triệu đồng/ha/vụ, mang lại lợi nhuận từ 31,18 đến 33,24 triệu đồng/ha/vụ. Tuy nhiên, quá trình canh tác cũng phát thải một lượng khí nhà kính đáng kể, với tổng lượng phát thải trung bình đạt 3815,04±300,95 kg CO2-eq/ha/vụ. Trong đó phát thải từ đất trồng chiếm tỷ trọng lớn nhất, lên đến 3576,80±889,71 kg CO2-eq/ha/vụ, chủ yếu do điều kiện ngập nước kéo dài sinh khí CH4. Nhu cầu tiêu thụ năng lượng trong toàn bộ chu trình sản xuất đạt 13.315,6±2873,5 MJ/ha/vụ, phản ánh mức độ phụ thuộc cao vào vật tư nông nghiệp và nhiên liệu. Nghiên cứu chỉ ra rằng các yếu tố như mật độ gieo sạ cao, quản lý phân bón chưa hợp lý và giống lúa sử dụng có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả kinh tế và mức độ phát thải khí nhà kính. Các giải pháp kỹ thuật như áp dụng tưới ướt khô xen kẽ (AWD), sử dụng phân bón cân đối hợp lý và lựa chọn giống lúa phù hợp được đề xuất nhằm giảm thiểu phát thải mà vẫn đảm bảo lợi nhuận cho nông dân. Kết quả nghiên cứu là cơ sở khoa học để xây dựng các chiến lược phát triển canh tác lúa bền vững, thân thiện với môi trường tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long.