Ước tính phát thải khí nhà kính trong canh tác lúa vụ Đông Xuân năm 2023-2024 tại vùng canh tác lúa phía Đông xã Hoà An, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang

Abstract

Nghiên cứu này nhằm ước tính lượng phát thải khí nhà kính (GHGs), mức tiêu thụ năng lượng và hiệu quả tài chính từ mô hình canh tác lúa vụ Đông Xuân 2023–2024 tại khu vực phía Đông xã Hòa An, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang. Phương pháp nghiên cứu bao gồm khảo sát trực tiếp 60 hộ nông dân được chọn ngẫu nhiên. Dữ liệu được phân tích bằng thống kê mô tả, đánh giá vòng đời (Life Cycle Assessment – LCA) và tính toán phát thải dựa trên hướng dẫn của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC, 2019). Các chỉ số hiệu quả tài chính và năng lượng cũng được sử dụng để đánh giá sự đánh đổi giữa tác động môi trường và lợi nhuận kinh tế. Kết quả cho thấy tổng phát thải trung bình đạt 4.052,9 kg-CO2eq/ha, trong đó phần lớn phát sinh từ hoạt động quản lý đất (chiếm 91–92%). Mức phát thải dao động từ 3.756,5–4.089,9 kg-CO2eq/ha tùy theo giống lúa, với giống OM 34 có phát thải thấp nhất và giống Đài Thơm 8 cao nhất. Tuy nhiên, giống Đài Thơm 8 và OM 18 lại mang lại hiệu quả tài chính cao hơn và lượng phát thải thấp hơn trên mỗi triệu đồng lợi nhuận. Trên cơ sở đó, nghiên cứu đề xuất áp dụng kỹ thuật tưới ngập khô xen kẽ (Alternate Wetting and Drying ‒ AWD) nhằm giảm phát thải CH4 từ ruộng lúa, góp phần cân bằng giữa mục tiêu kinh tế và bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp.