PHÁT TRIỂN ỨNG DỤNG NHẬN DIỆN VÀ TRA CỨU SINH VẬT TÍCH HỢP MẠNG XÃ HỘI

Abstract

Bối cảnh: Trước nguy cơ suy giảm đa dạng sinh học ngày càng nghiêm trọng và nhận thức của cộng đồng còn hạn chế, đề tài nhận thấy tiềm năng to lớn trong việc ứng dụng công nghệ để giải quyết vấn đề. Sự bùng nổ của các thiết bị di động và mạng xã hội đã tạo ra một cơ hội lý tưởng để xây dựng một nền tảng kỹ thuật số, giúp người dùng dễ dàng tiếp cận kiến thức sinh học, từ đó khơi dậy sự quan tâm và thúc đẩy hành động bảo tồn đa dạng sinh học Mục tiêu: Phát triển một ứng dụng di động đa chức năng trên nền tảng Android, xây dựng một hệ thống toàn diện cho phép người dùng nhận diện sinh vật nhanh chóng qua hình ảnh, tra cứu thông tin chi tiết trong một từ điển sinh vật có hỗ trợ ngoại tuyến, ghi chép và quản lý các quan sát cá nhân đồng thời có thể tương tác, chia sẻ kiến thức thông qua một nền tảng mạng xã hội thu nhỏ cùng một trang quản trị hỗ trợ quản lý cơ sở dữ liệu Phương pháp: Hệ thống áp dụng kiến trúc Client-Server. Phía Client là ứng dụng Android được xây dựng bằng Kotlin và Jetpack Compose theo kiến trúc MVVM và trang quản trị được viết bằng VueJs. Phía Server được phát triển bằng Node.js và Express.js, kết hợp các dịch vụ bên thứ ba nhằm quản lý cơ sở dữ liệu, hiển thị bản đồ, kiểm duyệt nội dung, hỗ trợ nhập dữ liệu tự động và cung cấp công cụ nhận diện khác ngoài mô hình máy học. Trọng tâm kỹ thuật của đề tài là xây dựng mô hình nhận diện hình ảnh, áp dụng kỹ thuật học chuyển giao trên kiến trúc mạng nơ-ron tích chập EfficientNetB0 và tối ưu hóa bằng TensorFlow Lite để triển khai hiệu quả trên thiết bị di động Kết quả: Ứng dụng di động được xây dựng hoàn chỉnh với các chức năng cốt lõi hoạt động ổn định, bao gồm nhận diện, tra cứu, quản lý bản ghi quan sát và tương tác xã hội. Mô hình nhận diện sinh vật cho 20 loài đã được huấn luyện và đạt độ chính xác tổng thể khoảng 97% trên tập dữ liệu kiểm tra, đồng thời được tích hợp thành công vào ứng dụng. Hệ thống trang quản trị dành cho việc quản lý dữ liệu và kiểm duyệt nội dung cũng đã được hoàn thiện Kết luận: Dự án đã phát triển thành công một ứng dụng di động kết hợp công nghệ học sâu nhằm hỗ trợ học tập và nâng cao nhận thức về bảo tồn đa dạng sinh học tại Việt Nam. Trong tương lai, ứng dụng sẽ được ưu tiên mở rộng bộ dữ liệu và cải tiến mô hình nhận diện, đặc biệt là về các loài đặc hữu, phổ biến tại Việt Nam.