Đánh giá sinh trưởng và năng suất của 9 dòng Húng Quế (Ocimum basilicum var. Thyrsiflora)

Abstract

Húng Quế là một loại cây gia vị phổ biến và có giá trị kinh tế cao, được trồng rộng rãi tại nhiều tỉnh thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Nông dân tại Đồng Bằng Sông Cửu Long chủ yếu sử dụng giống Húng Quế bản địa hoặc giống cải tiến được cung cấp bởi các Hợp tác xã nông nghiệp hoặc cơ sở giống địa phương. Việc chọn được dòng Húng Quế cho sinh trưởng, năng suất cao làm nguồn giống cho các vùng canh tác Húng Quế ở Đồng Bằng Sông Cửu Long nói chung và huyện Cần Giuộc nói riêng là yêu cầu cấp thiết cần được thực hiện. Mục tiêu của nghiên cứu này là chọn được dòng Húng Quế có sinh trưởng và năng suất cao nhất. Nghiên cứu được thực hiện tại phòng thí nghiệm Chọn giống cây trồng, Khoa Di truyền và chọn giống cây trồng, Trường Nông nghiệp, Đại học Cần Thơ, vào vụ Hè Thu 2025 từ tháng 4/2025 đến tháng 7/2025. Từ mẫu hạt giống Húng Quế được thu thập từ huyện Cần Giuộc tỉnh Long An. Tiến hành bố trí thí nghiệm theo kiểu khối hoàn toàn ngẫu nhiên một nhân tố với 9 nghiệm thức tương ứng với 9 mẫu Húng Quế thu thập và 3 khối với mỗi ô thí nghiệm có diện tích là 8m2. Diện tích tổng lô thí nghiệm là 252m2, khoảng cách cấy 1m x 1m mỗi ô cấy 2 hàng, mỗi hàng 3 cây. Đánh giá các chỉ tiêu chiều cao cây, đường kính thân, đường kính tán, số lá/cây, số hoa/cây, số nhánh/cây, chiều rộng lá (cm), chiều dài lá (cm), tỉ lệ dài rộng lá, khối lượng 1000 hạt (g), năng suất cá thể (g/cây). Số liệu được ghi nhận bằng phần mềm Excel. Phân tích tương quan giữa tính trạng trọng lượng hạt với các tính trạng thành phần năng suất, kiểm định phương sai theo kiểm định F ở mức ý nghĩa 5% để đánh giá sự khác biệt các tính trạng của 9 mẫu sưu tập để xếp hạng các trung bình. Kiểm định trung bình theo kiểm định Duncan ở mức ý nghĩa 5%. Kết quả thí nghiệm cho thấy năng suất và sinh trưởng có tương quan tốt (r >|0,5|). Điều này cho thấy các chỉ tiêu sinh trưởng tăng thì năng suất sẽ tăng và ngược lại. Có sự tương quan chặt giữa năng suất cá thể g/cây và các thành phần năng suất như chiều cao cây (0,720**), đường kính thân (0,910**), đường kính tán (0,746**), số nhánh (0,862**), số lá (0,901**), số hoa (0,868**). Kết quả theo dõi các chỉ tiêu sinh trưởng và năng suất cho thấy các nghiệm thức húng quế có sự khác biệt rõ rệt về hình thái và khả năng cho hạt. Qua so sánh tổng thể, dòng 2 nổi bật với bộ chỉ tiêu sinh trưởng đồng đều, chiều cao cây đạt (87,50) cm, đường kính thân và đường kính tán lớn (3,77 cm và 118,73 cm), số nhánh và số lá cao (234,67 nhánh và 6326 lá), thời gian sinh trưởng hợp lý, đồng thời đạt khối lượng 1000 hạt cao nhất (1,70 g) và năng suất cá thể g/cây vượt trội (64,33 g)