“Chạy đi” và “Chạy đến”

Abstract

Bài viết này phân tích tính đa nghĩa của động từ "chạy" trong tiếng Việt, khảo sát sự chuyển dịch ngữ nghĩa từ nghĩa gốc (di chuyển nhanh) sang các nghĩa phái sinh. Phân loại theo ngữ cảnh sử dụng, có thể nhận diện hai nhóm nghĩa chính. Thứ nhất, "chạy đi" biểu thị hành động trốn tránh hoặc thoát ly khỏi một tình huống bất lợi. Thứ hai, "chạy đến" thể hiện nỗ lực tìm kiếm, thiết lập hoặc đạt được một mục tiêu cụ thể. Các ví dụ như "chạy chức, chạy dự án, chạy tội" minh họa rõ nét sự mở rộng nghĩa của từ, phản ánh hiện tượng xã hội của việc sử dụng các mối quan hệ hoặc thủ đoạn để đạt được lợi ích cá nhân, đặc biệt là liên quan đến quyền lực và tài chính.