AgriBridge: HỆ THỐNG CHUYỂN NGỮ GIỮA NGƯỜI NÔNG DÂN VÀ NHÀ KHOA HỌC

Abstract

Trong nghiên cứu này giới thiệu một nền tảng dịch thuật được tối ưu theo miền chuyên ngành, có tên là AgriBridge, nhằm thu hẹp khoảng cách giao tiếp lâu nay giữa các nhà khoa học nông nghiệp và người nông dân ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam. Hệ thống tận dụng mô hình ngôn ngữ ViT5 đã được tinh chỉnh chuyên sâu cho lĩnh vực nông nghiệp, kết hợp với một cơ sở tri thức nông nghiệp được xây dựng có chọn lọc để tăng độ chính xác trong dịch thuật. AgriBridge có khả năng chuyển đổi hiệu quả các thuật ngữ khoa học phức tạp sang tiếng Việt đời thường, dễ hiểu và phù hợp với ngữ cảnh của người nông dân địa phương, đặc biệt là nông dân miền tây. Đồng thời, nó cũng hỗ trợ dịch ngược – từ lời nói thường nhật giàu kinh nghiệm của nông dân sang ngôn ngữ học thuật, đảm bảo sự hiểu đúng trong cả hai chiều truyền thông. Hệ thống được đánh giá trên một tập dữ liệu song ngữ độc quyền, bao gồm đối thoại thực tế từ hiện trường và các báo cáo khoa học. Kết quả cho thấy AgriBridge đạt điểm ROUGE-1 lần lượt là 0.738 (hướng học thuật sang nông dân) và 0.7411 (hướng ngược lại), cùng với điểm BLEU là 0.3379 và 0.383, cho thấy chất lượng dịch thuật cao và khả năng hiểu ngữ cảnh tốt. Đặc biệt, kiến trúc nhẹ của AgriBridge cho phép triển khai mượt mà trên nhiều nền tảng, bao gồm cả ứng dụng web ở vùng có băng thông thấp hoặc thiết bị di động. Điều này giúp mở rộng khả năng tiếp cận tri thức nông nghiệp hiện đại đến các cộng đồng vùng sâu vùng xa, thúc đẩy sự phát triển bền vững và toàn diện tại Đồng bằng sông Cửu Long. Từ khóa: Nông nghiệp, Dịch máy, ViT5, Xử lý ngôn ngữ tự nhiên, Chuyển giao tri thức, Đồng bằng sông Cửu Long.