Đánh giá diễn biến chất lượng nước mặt quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ giai đoạn 2019 - 2023

Abstract

Nghiên cứu nhằm đánh giá chất lượng nước mặt từ các chỉ tiêu ảnh hưởng chính đến chất lượng nước mặt ở các sông, kênh rạch trên địa bàn quận Cái Răng thành phố Cần Thơ. Số liệu chất lượng nước mặt giai đoạn 2019 – 2023 được thu thập ở 5 vị trí là NM09 (Chợ Cái Răng), NM10 (Vàm Cái Cui), NM11 (Vàm Cái Sâu), NM12 (Vàm Rạch Bến Hạ), NM13 (Trên Sông Cái Răng Bé) với các thông số chất lượng nước như:pH, độ đục, tổng chất rắn lơ lửng (TSS), nhu cầu oxy sinh học (BOD5), nhu cầu oxy hóa học (COD),amonia (NH4+- N), nitrite (NO2-- N) và Coliforms và chất lượng nước được so sánh với QCVN 08:2023/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt. Kết quả của nghiên cứu cho thấy chất lượng nước mặt ở khu vực nghiên cứu quận Cái Răng thành phố Cần Thơ giai đoạn 2019 – 2023 ô nhiễm hữu cơ. So sánh với QCVN 08:2023/BTNMT (cột A) thì các thông số TSS, BOD5, COD, vượt nhiều lần so với quy chuẩn, góp phần ảnh hưởng đến chất lượng nước mặt trên địa bàn quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ. Chỉ tiêu pH nằm trong giới hạn cho phép và nhiệt độ có sự dao động những không đáng kể. Bên cạnh đó, hàm lượng oxy hòa tan (DO) thấp hơn so với QCVN có thể làm ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng, phát triển của sinh vật trong nước tại địa bàn. Ngoài ra, còn cho thấy sự khác nhau của chất lượng nước giữa hai thời điểm nước lớn và nước ròng. Theo kết quả tính toán WQI, nước tại địa bàn quận Cái Răng phù hợp cho các mục đích tưới tiêu và nuôi trồng thủy sản và tại một số nơi nước có thể sử dụng cho mục đích sinh hoạt. Theo kết quả phỏng vấn của các hộ gia đình sinh sống trên địa bàn quận Cái Răng cho thấy phần lớn các đối tượng phỏng vấn chủ yếu sinh sống ven các sông, rạch và nguyên nhân ô nhiễm chủ yếu từ các hoạt động xả thải nước sinh hoạt của các hộ gia đình làm ô nhiễm nguồn nước. Phần lớn người dân đều quan tâm đến chất lượng nước tại khu vực và công tác quản lý về chất lượng nguồn nước của chính quyền địa phương được đánh giá khá tốt. Ứng dụng GIS trong quản lý nước mặt theo không gian tại các điểm quan trắc thấy sự phân bố về chất lượng nước mặt một cách tổng quan theo các vị trí cụ thể được thể hiện trên bản đồ và có thể đánh giá được sự thay đổi trên phạm vi rộng lớn và giúp hỗ trợ cho công tác quản lý chất lượng nước mặt trên địa bàn quận Cái Răng và có những phương pháp xử lý kịp thời.