Khảo sát hiện trạng, thành phần loài cá ở mô hình nuôi cá dựa vào lũ tại huyện Tân Hưng, tỉnh Long An

Abstract

Tỉnh Long An có diện tích lớn với các hệ sinh thái tự nhiên gồm mạng lưới sông ngòi kênh rạch chằng chịt và hệ sinh thái đồng ruộng trãi rộng toàn tỉnh trong đó có xã Thạnh Hưng, huyên Tân Hưng. Mô hình nuôi cá dựa vào lũ, tạo không gian rộng lớn, môi trường sống cho các loài cá và giúp bảo vệ nguồn gen. Tuy nhiên, cơ sở dữ liệu về các loài cá vẫn chưa đầy đủ, điều đó dẫn tới nhiều khó khăn trong quản lý và bảo vệ nguồn cá tự nhiên tại đây. Vì thế, việc nghiên cứu, xây dựng cơ sở dữ liệu về cá càng trở nên có ý nghĩa và cần thiết nhằm phục vụ tốt cho công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá. Việc xác định được nguyên nhân và những nguy cơ làm suy giảm nguồn cá tự nhiên từ đó đề xuất giải pháp bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá là vô cùng cần thiết. Đề tài này được thực hiện từ tháng 12/2023 đến tháng 5/2024 tại mô hình nuôi cá dựa vào lũ ở khu vực nghiên cứu trên. Mục đích của đề tài là khảo sát hiện trạng cá tự nhiên trong mô hình nuôi cá dựa vào lũ, phân tích các nguyên nhân làm biến động nguồn cá tự nhiên từ đó đề xuất giải pháp bảo vệ và sử dụng bền vững nguồn cá tự nhiên. Nghiên cứu tiến hành thu mẫu bằng dớn, lưới kéo, lưới cào để đánh bắt, thu mẫu cá tại 30 vị trí bên trong mô hình nuôi cá dựa vào lũ và tại các kênh rạch xung quanh mô hình nuôi cá dựa vào lũ thu được 24 loài cá thuộc 14 họ trong 7 bộ. Ngoài ra, đề tài cũng tiến hành phỏng vấn ngẫu nhiên 30 hộ dân sống trong địa bàn. Kết quả phỏng vấn ghi nhận có 19 loài cá, 12 họ và 6 bộ, số loài ít hơn thu mẫu thực tế. Nhìn chung người dân nhận thấy sản lượng cá tự nhiên bị suy giảm nhiều so với những năm trước đây. Nguyên nhân chủ yếu là do việc đánh bắt quá mức, sử dụng các ngư cụ mang tính tận diệt cao, lạm dụng thuốc trừ sâu và đê bao khép kín làm suy giảm nguồn lợi cá tự nhiên tại nơi đây. Từ đó đề xuất giải pháp nâng cao ý thức người dân về việc không khai thác cá quá mức và hạn chế việc lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật để bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá tự nhiên tại đây.