Sử dụng thống kê đa biến phân tích biến động chất lượng nước chịu tác động bởi đô thị tại tỉnh An Giang

Abstract

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá chất lượng nước mặt chịu tác động bởi các hoạt động của đô thị. Mười mẫu nước được thu vào năm 2022 (6 lần/năm) với 11 chỉ tiêu bao gồm nhiệt độ, pH, DO, TSS, COD, BOD, NH4+-N, NO3--N, PO43--P, coliform and E. coli được thu thập cho việc phân tích đánh giá. Chất lượng nước được đánh giá sử dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt, chỉ số chất lượng nước mặt (WQI), chỉ số ô nhiễm hữu cơ (OPI). Phương pháp phân tích thành phần chính, phương pháp phân tích cụm và phương pháp phân loại chất lượng nước dựa vào chỉ số đánh giá được sử dụng để hỗ trợ cho việc đánh giá chất lượng nước. Kết quả nghiên cứu cho thấy hoạt động đô thị đã gây ra sự ô nhiễm hữu cơ, tổng chất rắn lơ lửng, các chất dinh dưỡng và vi sinh vật. Các chỉ tiêu BOD, COD, NH4+-N, PO43--P, coliform và E. coli có sự biến động theo không gian và thời gian; pH và DO chỉ biến động theo không gian; TSS chỉ biến động theo thời gian. Giá trị WQI có sự biến động theo không gian và xếp loại chất lượng nước từ kém đến trung bình. Chỉ số OPI biến động theo không gian và thời gian, phân loại chất lượng nước từ ô nhiễm hữu cơ nhẹ đến ô nhiễm hữu cơ rất nặng. Chất lượng nước tại khu vực đô thị chịu tác động của 4 nhân tố chính, giải thích được 93.7% sự biến động của tất cả các chỉ tiêu đang được nghiên cứu. Kết quả phân nhóm đề xuất tần suất quan trắc giảm từ 6 xuống còn 4 lần trên năm. Các tháng như tháng 3, tháng 7, tháng 9 và tháng 11 cần được quan trắc. Nghiên cứu cho thấy gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nước và cần phải sớm có giải pháp quản lý và xử lý chất thải đặc biệt là nước thải để giảm thiểu ô nhiễm nước mặt.