Cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc: Những biểu hiện của một cuộc Chiến tranh Lạnh mới

Abstract

Sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, Mỹ, Trung Quốc và Nga là ba chủ thể chi phối mạnh nhất đối với thế giới. Mối quan hệ chiến lược ba bên này cùng những kết nối phức tạp đưa thế giới trở lại thời kỳ cạnh tranh giữa các cường quốc. Trong nhiệm kỳ của tổng thống Joe Biden, Mỹ tiếp tục duy trì chính sách đối ngoại của mình dựa trên mạng lưới các liên minh toàn cầu bằng cách đưa ra ý tưởng về một “Đồng thuận Washington mới”, về mở rộng và củng cố Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), về ảnh hưởng đối với Nhóm các nền Kinh tế lớn (G20), hay phân chia các quốc gia trên thế giới thành nhóm dân chủ và chuyên chế. Về phía các nước mới nổi, thách thức từ Trung Quốc, Nga cùng nhóm BRICS1 tương đối rõ rệt, khi các nước này đang tận dụng những lợi thế so sánh riêng của họ. Việc hai nhóm có những động thái đối lập nhau dẫn tới hệ lụy là cuộc cạnh tranh chiến lược diễn ra trên phạm vi toàn cầu lẫn các khu vực trọng yếu như Trung Đông, Đông Âu và Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương2.