Nghiên cứu ảnh hưởng của tuổi đời xe và chế độ bảo dưỡng đến chất lượng phát thải của xe máy phun xăng điện tử đang lưu hành = Study the effect of lifespan and the maintenance characteristics on the emission quality of in-used fimotorcycles

Abstract

Bài báo trình bày kết quả nghiên cứu thực nghiệm về ảnh hưởng của tuổi đời và chế độ bảo dưỡng đến mức phát thải khí CO và HC của xe máy phun xăng điện tử (FI) đang lưu hành tại Việt Nam. Tổng cộng 176 xe FI có dung tích xi lanh từ 50 cm³ đến 125 cm³, với thời gian sử dụng từ dưới 3 năm đến trên 10 năm, đã được lựa chọn làm đối tượng thử nghiệm. Phương pháp thử nghiệm được thực hiện theo tiêu chuẩn TCVN 11215:2015, bao gồm làm nóng động cơ, kiểm tra bướm ga ở chế độ không tải và lấy mẫu khí thải theo đúng quy trình kỹ thuật. Hoạt động bảo dưỡng gồm thay thế hoặc kiểm tra bugi, lọc gió và dầu bôi trơn, tùy theo tình trạng thực tế của từng xe. Kết quả cho thấy, nồng độ khí CO và HC có xu hướng tăng theo tuổi đời xe, đặc biệt rõ rệt ở nhóm xe sử dụng trên 7 năm. Trước bảo dưỡng, nồng độ trung bình CO đạt 1,11% và HC đạt 282 ppm. Sau bảo dưỡng, hai chỉ số này giảm còn 0,61% CO (giảm 45%) và 204 ppm HC (giảm 28%). Việc bảo dưỡng giúp cải thiện đáng kể hiệu suất đốt cháy và giảm phát thải ở tất cả các nhóm tuổi đời, đặc biệt hiệu quả đối với các xe cũ. Nghiên cứu khẳng định tầm quan trọng của việc bảo dưỡng định kỳ đối với xe máy FI trong việc kiểm soát phát thải và bảo vệ môi trường đô thị. Kết quả là cơ sở khoa học hữu ích phục vụ công tác xây dựng chính sách kiểm định khí thải xe máy tại Việt Nam trong thời gian tới.