Tỷ lệ nắm giữ tiền mặt và giá trị doanh nghiệp trong bối cảnh hạn chế tài chính

Abstract

Nghiên cứu này phân tích mối quan hệ giữa tỷ lệ nắm giữ tiền mặt (CMR) và giá trị doanh nghiệp (FV) trong bối cảnh tồn tại hạn chế tài chính (HCTC) của các doanh nghiệp Việt Nam. Sử dụng dữ liệu của 480 doanh nghiệp phi tài chính niêm yết trên HOSE và HNX giai đoạn 2014–2024, nghiên cứu áp dụng mô hình phi tuyến với biến điều tiết HCTC và ước lượng bằng phương pháp System GMM (SGMM) với sai số được hiệu chỉnh theo Windmeijer để xử lý vấn đề nội sinh. Kết quả cho thấy khi không tính đến hạn chế tài chính, tỷ lệ nắm giữ tiền mặt không có tác động đáng kể lên giá trị doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi đưa HCTC vào mô hình, mối quan hệ giữa tiền mặt và giá trị doanh nghiệp trở nên phi tuyến. Đối với nhóm doanh nghiệp ít bị hạn chế tài chính, mối quan hệ mang dạng chữ U ngược; trong khi với nhóm chịu hạn chế tài chính cao, quan hệ chuyển sang dạng chữ U, cho thấy sự tồn tại của mức tiền mặt tối ưu. Kết quả này mang lại ba hàm ý quan trọng: (1) chính sách tiền mặt của doanh nghiệp cần điều chỉnh phù hợp với mức độ ràng buộc tài chính; (2) nhà đầu tư cần đánh giá tỷ lệ nắm giữ tiền mặt trong bối cảnh hạn chế tài chính của từng doanh nghiệp; (3) cơ quan quản lý cần hỗ trợ cải thiện khả năng tiếp cận vốn, đặc biệt đối với các doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa.