Biểu hiện kiến trúc cổ điển phương Tây trên mặt đứng nhà cổ ở Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp = Manifestations of Western classical architecture on the façades of historic houses in Sa Dec, Dong Thap province

Abstract

Bài viết nghiên cứu biểu hiện của kiến trúc cổ điển phương Tây trên mặt đứng các công trình nhà cổ tại thành phố Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp, một bối cảnh kiến trúc đô thị độc đáo được hình thành từ cuối thế kỷ XIX. Thông qua phương pháp phân tích đặc điểm mặt đứng kết hợp với thống kê định lượng trên 36 công trình, nghiên cứu cho thấy ngôn ngữ kiến trúc phương Tây không được sao chép nguyên bản, mà đã trải qua một quá trình tiếp nhận có chọn lọc và bản địa hóa sâu sắc. Kết quả đã nhận diện và phân loại ba nhóm phong cách chính: (1) Cổ điển toàn diện và mẫu mực, (2) Tối giản và đối xứng và (3) Chiết trung và bất đối xứng. Sự phân loại này cho thấy quá trình lai ghép diễn ra ở nhiều cấp độ, từ việc duy trì các nguyên tắc bố cục kinh điển như đối xứng, đến việc biến đổi sáng tạo các chi tiết và dung hợp với các yếu tố bản địa. Nghiên cứu khẳng định rằng giá trị di sản của nhà cổ Sa Đéc nằm chính ở tính lai ghép độc đáo này, qua đó cung cấp luận cứ khoa học quan trọng cho công tác bảo tồn, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải tôn trọng các yếu tố bản địa hóa trong quá trình trùng tu.