Xây dựng và thẩm định quy trình định lượng thuốc kháng sinh vancomycin, oritavancin và dalbavancin trong thủy sản bằng phương pháp sắc ký lỏng ghép khối phổ lc-ms/ms

Abstract

Dư lượng ba kháng sinh nhóm glycopeptid gồm Vancomycin, Oritavancin và Dalbavancin trong sản phẩm thủy sản (cá, tôm và tôm bột) được phân tích bằng quy trình kết hợp kỹ thuật chiết QuEChERS cải tiến với hệ thống sắc ký lỏng khối phổ hai lần (LC-MS/MS). Quá trình chiết tách sử dụng dung môi ACN:H₂O (5% acid formic) để hòa tan mẫu, sau đó làm sạch dịch chiết bằng n-hexane, cô đặc bằng dòng khí nitơ ở 45°C, định mức bằng methanol và lọc qua màng lọc PTFE trước khi phân tích trên hệ LC-MS/MS. Kỹ thuật QuEChERS cải tiến giúp đơn giản hóa quy trình, rút ngắn thời gian xử lý mẫu, hiệu quả cao, chi phí thấp và đảm bảo an toàn cho người thực hiện. Phương pháp phân tích đạt độ tuyến tính tốt trong khoảng nồng độ 5 400 ppb, với hệ số tương quan R² ≥ 0,995, phù hợp với tiêu chuẩn của AOAC. Giới hạn phát hiện (LOD) và giới hạn định lượng (LOQ) lần lượt xác định ở mức 50 ppb và 100 ppb, cho thấy phương pháp có độ nhạy cao, đáp ứng yêu cầu trong kiểm nghiệm dư lượng kháng sinh. Độ đúng của phương pháp được xác minh thông qua hiệu suất thu hồi tại ba nền mẫu khác nhau, với giá trị thu hồi trung bình đều vượt ngưỡng 80%, nằm trong giới hạn cho phép. Độ lặp lại của phương pháp được đánh giá thông qua độ lệch chuẩn tương đối (%RSD) tại các mức nồng độ khảo sát, đều dưới 15%, thể hiện độ chụm tốt. Đặc biệt, Dalbavancin cho kết quả độ lặp lại ổn định hơn so với Oritavancin, với RSD% dao động từ 4,76 – 9,76%, đạt tiêu chuẩn châu Âu EC/657/2002. Riêng Oritavancin chịu ảnh hưởng nền khá rõ, đặc biệt trên nền tôm bột, tuy nhiên độ nhạy phân tích vẫn đạt yêu cầu. Độ không đảm bảo đo của phương pháp được xác định nhỏ hơn 20%, với độ không đảm bảo mở rộng không vượt quá 44% trên cả ba nền mẫu, khẳng định tính tin cậy cao. Tổng thể, phương pháp LC-MS/MS kết hợp chiết QuEChERS cải tiến đã được phát triển thành công, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về độ chính xác, độ lặp lại, độ nhạy và độ tin cậy. Phương pháp phù hợp để áp dụng trong phân tích và giám sát tồn dư kháng sinh nhóm glycopeptid trong thủy sản, góp phần đảm bảo an toàn thực phẩm và tuân thủ các quy định quốc tế.