Phân tích hiệu quả tài chính và môi trường của mô hình sản xuất lúa áp dụng tưới ngập khô xen kẽ ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long

Abstract

Để nâng cao hiệu quả môi trường, giảm phát thải CH4 cho nông hộ sản xuất lúa áp dụng kỹ thuật tưới ngập khô xen kẽ, đồng thời tạo điều kiện giúp nông hộ tiết kiệm chi phí trong sản xuất, ổn định sản lượng đầu ra. Đề tài “Phân tích hiệu quả tài chính và môi trường của mô hình sản xuất lúa áp dụng tưới ngập khô xen kẽ ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long” được triển khai tại 06 tỉnh của ĐBSCL gồm: Sóc Trăng, Hậu Giang, Cần Thơ, Đồng Tháp, An Giang và Kiên Giang. Đề tài được thực hiện với các mục tiêu như sau: (1) Phân tích thực trạng sản xuất và tiêu thụ của mô hình sản xuất lúa áp dụng tưới ngập khô xen kẽ ở khu vực ĐBSCL. (2) Ước lượng hiệu quả môi trường và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả môi trường của mô hình sản xuất lúa áp dụng tưới ngập khô xen kẽ ở ĐBSCL. (3) Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả môi trường nhằm thúc đẩy việc áp dụng mô hình sản xuất lúa tưới ngập khô xen kẽ tại ĐBSCL. Số liệu đề tài thu thập bằng cách khảo sát trực tiếp 250 nông hộ tham gia sản xuất lúa áp dụng kỹ thuật tưới ngập khô xen kẽ trên địa bàn nghiên cứu, số mẫu được chọn bằng cách lấy mẫu thuận tiện. Nghiên cứu sử dụng phương pháp thống kê mô tả để phân tích các chỉ tiêu như năng suất, diện tích và hiệu quả tài chính. Hiệu quả môi trường được đo lường thông qua phương pháp phân tích biên ngẫu nhiên (SFA) và sử dụng mô hình hồi quy OLS để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường. Kết quả cho thấy hiệu quả môi trường đạt mức trung bình là 85,89% và hiệu quả kỹ thuật định hướng đầu ra là 89,27%, phản ánh được thực trạng áp dụng kỹ thuật AWD của nhiều nông hộ trên địa bàn nghiên cứu đạt hiệu quả cao. Kết quả phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường cho thấy kinh nghiệm và diện tích đất canh tác là những yếu tố có ảnh hưởng đến hiệu quả môi trường. Dựa trên kết quả này, một số giải pháp được đề xuất nhằm giúp các nông hộ nâng cao hiệu quả môi trường bằng việc sử dụng hợp lý cân đối các yếu tố đầu vào như phân bón, nhiên liệu, lao động,... Đồng thời trao dồi thêm các kinh nghiệm áp dụng kỹ thuật canh tác mới vừa thân thiện với môi trường vừa đảm bảo được chất lượng nông sản để đáp ứng nhu cầu thị hiếu của người tiêu dùng.