Giữa đường thấy chuyện oan sầu chẳng dung

Abstract

Trần Nhân Tông (1258 -1308) là bậc vua tài và hiền của nhà Trần, trị vì ngôi báu 14 năm, từ năm Kỷ Mão, 1279 đến năm Quý Tỵ, 1293; ở ngôi thượng hoàng 6 năm, đến năm Kỷ Hợi, 1299, ông xuất gia, lên núi Yên Tử (nay thuộc thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh) tu hạnh, lập ra Thiền phái Trúc Lâm. Ông có nhiều công lao lãnh đạo hai cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên cuối thế kỷ XIII (lần thứ hai, năm Ất Dậu -1285 và lần thứ ba, từ cuối năm Đinh Hợi đến tháng Ba năm Mậu Tý (từ đầu tháng 2 đến cuối tháng 4 -1288). Sử cũ ghi lại, ông là người "nhân từ, hòa nhã, cố kết lòng dân”, cũng rất nghiêm khắc với quan lại. Điều ấy được thể hiện qua câu chuyện dưới đây.