Những giấc mơ của Raxkôlnhikov trong tiểu thuyết "Tội ác và hình phạt" qua các bản dịch

Abstract

Để phản ánh trạng thái tâm lý của nhân vật chính trong tiểu thuyết “Tội ác và trừng phạt”, F.M. Dostoevsky đã sử dụng “giấc mơ” như một phương tiện biểu hiện nghệ thuật. Ở đây, chúng tôi phân tích hai giấc mơ đầu tiên của Roodion Raxkôlnhikov trong cuốn tiểu thuyết này qua các bản dịch tiếng Việt: giấc mơ đầu tiên về cậu bé bảy tuổi Raxkôlnhikov và giấc mơ ở Ai Cập. Hai giấc mơ được miêu tả bằng ngôn từ phong phú, có tính biểu đạt cao, chúng giải thích lý do tại sao một người thông minh, có lương tâm như Raxkôlnhikov lại có thể phạm tội ác giết người. Chúng tôi xin lấy dẫn chứng trong ba bản dịch sang tiếng Việt để phân tích, đồng thời so sánh đối chiếu với nguyên bản tiếng Nga. Từ đó rút ra kết luận rằng khó khăn lớn nhất mà các dịch giả gặp phải nằm ở việc truyền tải những yếu tố phong tục tập quán, tôn giáo của người Nga giữa thế kỷ XIX cũng như vấn đề bản thể luận trong tiểu thuyết. Ngoài ra, chúng tôi xin đề xuất một vài ý kiến làm sáng tỏ những nội dung chưa được thể hiện rõ trong các bản dịch.