Marx trong thế kỷ XXI và những tư tưởng lớn của Marx về con người

Abstract

Trong tương quan với học thuyết về tư bản và giá trị thặng dư, về quyết định luận duy vật và hình thái kinh tế - xã hội, hay về giai cấp vô sản và chủ nghĩa xã hội... thì vấn đề con người không phải là chủ đề trung tâm của học thuyết Marx. Mặc dù vậy, những tư tưởng của Marx về con người, dù được trình bày chủ yếu ở giai đoạn Marx còn trẻ, lại vẫn đủ tầm vóc để tồn tại trong kho tàng tư tưởng loài người như là một học thuyết bề thế, có ý nghĩa to lớn đối với các khoa học về con người và đối với sự nghiệp giải phóng con người. Trong khuôn khổ những hoạt động kỷ niệm 200 năm ngày sinh Karl Marx (1818-2018), bài viết cung cấp thông tin về thái độ của cộng đồng thể giới đối với Marx trong những năm gần đây. Những tư tưởng lớn của Marx về con người được chúng tôi tập trung trình bày và đánh giá giá trị đối với thời đại ngày nay là: (1) Con người là thực thể tự nhiên có tính người; 2) Giới tự nhiên là thân thể vô cơ của con người; 3) Con người là những cá nhân hiện thực, là hoạt động của họ và những điều kiện sinh hoạt vật chất của họ; 4) Bản chất con người lá tổng hòa các quan hệ xã hội; 5) Sự phát triển tự do của mỗi người là điều kiện cho sự phát triển tự do của tất cả mọi người. Đó là những tư tưởng thực sự có chiều kích vĩ đại. Ngày nay, những tư tưởng này vẫn đang là tiền đề lý luận thực sự cốt lõi cùa nhiều khoa học về con người. Trong đời sống hiện thực, những tư tưởng này cũng là những chỉ dẫn thế giới quan và phương pháp luận cơ bản của nhiều lý thuyết xã hội.